Dat de woningmarkt in beweging is, blijkt wel uit de grote hoeveelheden berichtgeving van de laatste tijd. Het aantal woningverkopen stijgt naar een recordniveau, banken hebben moeite met de tijdige afhandeling van de bijbehorende hypotheekaanvragen. Welke (te grote) risico's nemen potentiële kopers eigenlijk en zijn zich hiervan (op de lange termijn) bewust?
Om mij heen hoor ik steeds meer mensen in mijn (naaste) omgeving, die een ander, groter huis willen kopen. Het zoekgebied ligt in het midden van Nederland. Waar er tot voor kort nog keuze genoeg was, begrijp ik van hen dat het nu dringen geblazen is. Potentiële kopers moeten tegen elkaar opbieden, of moeten een bindend bod neerleggen op een X. datum en tijdstip Y.. De hoogste bieder gaat dan met het huis aan de haal. Eén collega vertelde dat zij het huis zó graag wilden hebben, dan zij fors boven de vraagprijs hebben geboden. "Ach, met de huidige rentestand merk je daar toch niet zo veel van.". Daarbij gold - althans in hun situatie - ook nog de voorwaarde dat het bod zonder voorbehoud van financiering en zonder het opstellen van een bouwkundig rapport uitgebracht moest worden. Dat geeft te denken.
Ook sprak ik een buurvrouw, die een soortgelijk verhaal vertelde. Zij waren in de race voor een huis, in een nieuwe wijk die ten noorden van onze wijk ligt. Zij zijn al lang op zoek - vanuit een huurhuis - en visten vaak achter het net, simpelweg omdat er meerdere gegadigden waren en zij telkens net niet hoog genoeg hebben geboden. Dat maakt, zo vertelde zij, dat zij hun grenzen zijn gaan gaan verleggen om toch dat ene droomhuis te kunnen kopen.
Te veel betalen, kopen zonder voorbehoud van financiering, onvoldoende rekening houden met stijgende rente in de nabije toekomst, het bewust verzwijgen van een studieschuld, werkloosheid en/of scheiding. Zo maar een handvol risico's die een belangrijke rol spelen bij het kopen van een huis. Door overhaaste beslissingen is er minder aandacht hiervoor.
Gisteren las ik een nieuwsbericht dat Vereniging Eigen Huis en DAS Rechtsbijstand constateren dat huizenkopers te grote risico's nemen en dat deze partijen hier in toenemende mate vragen over krijgen.
Als ik hier zo over na denk vraag ik mij steeds vaker af of men niet geleerd heeft van de ervaringen in het verleden. Waarom zo overhaast een grote beslissing nemen, die aanzienlijke gevolgen kan hebben als je onvoldoende aandacht hebt voor de risico's? Ik vrees dat ik moet vaststellen dat men er niet, of althans onvoldoende, van heeft geleerd. De bomen lijken weer tot in de hemel te groeien (en die opmerking hoor ik regelmatig letterlijk!). Maar ik ben er - onder andere na het lezen van het boek 'Deflatie in aantocht' - van overtuigd dat deze opleving slechts van tijdelijke aard is. In deze blog maakte ik een 'samenvatting' van dit boek, en stipte ik ook aan hoe wij er tegen aan kijken.
Wat vind jij van de huidige ontwikkelingen op de woningmarkt? Is het een tijdelijke opleving of is het herstel van structurele aard?
donderdag 30 juni 2016
zondag 26 juni 2016
Een teken van leven :-)
Het is al weer ruim anderhalve week geleden dat wij van ons lieten horen. Vandaag weer een teken van leven :-)
Ik merk dat het gelijktijdig oppakken van een studie (leren programmeren in Java) en een intensieve softskill training in combinatie met fulltime werken en aandacht voor het gezin niet de meest ideale combinatie is :-) Vandaar dat er tot de zomervakantie dan ook weinig tijd over blijft voor andere zaken, zoals bloggen. Het is even niet anders, het is een kwestie van keuzes maken, óók op dit vlak.
De wereldwijde (financiële) ontwikkelingen van de afgelopen anderhalve week geven genoeg stof om te bloggen. Maar ik zie dat collega-bloggers deze taak voortvarend hebben opgepakt :-) Dus, dat laat ik even voor wat het is.
Nu de laatste kunststof kozijnen zijn vervangen en de voorkant van het huis is schoongemaakt en voorzien is van een vuil afstotende nieuwe sauslaag, zit ons huis er weer tiptop uit. De tuin staat ook volop en bloei en dat maakt dat wij elk moment dat wij buiten kunnen zitten dat ook doen. Wij genieten er enorm van! Nu hopen dat het weer de komende periode wat beter wordt, zodat wij ook de avonden lekker buiten kunnen zitten(zij het dan regelmatig met een studieboek, maar dat mag de pret niet drukken).
Ik merk dat het gelijktijdig oppakken van een studie (leren programmeren in Java) en een intensieve softskill training in combinatie met fulltime werken en aandacht voor het gezin niet de meest ideale combinatie is :-) Vandaar dat er tot de zomervakantie dan ook weinig tijd over blijft voor andere zaken, zoals bloggen. Het is even niet anders, het is een kwestie van keuzes maken, óók op dit vlak.
De wereldwijde (financiële) ontwikkelingen van de afgelopen anderhalve week geven genoeg stof om te bloggen. Maar ik zie dat collega-bloggers deze taak voortvarend hebben opgepakt :-) Dus, dat laat ik even voor wat het is.
Vakantie geboekt
Wie al langer met ons mee leest, weet dat wij erg in dubio zaten om ook daadwerkelijk de stap te nemen om een zonvakantie - ter gelegenheid van ons 12,5-jarig huwelijk - in het najaar te boeken. Vanmorgen heb ik de daad bij het woord gevoegd en de vakantie definitief geboekt! Maar er is nog een andere ontwikkeling: wij gaan niet met zijn drieën. De ouders van X. gaan ook mee. Ja, dat lees je goed :-)
Toen onze zoon nog niet leerplichtig was, gingen wij in november (lekker buiten de schoolvakanties) een week naar één van de Canarische Eilanden om een weekje van de zon te genieten. Aangezien de ouders van X. dat ook graag wilden, maar geen talen spreken en het zelf spannend vinden om te reizen en zich te redden in het buitenland, zijn wij samen op vakantie gegaan. Uitgangspunt is natuurlijk daarbij dat wij het gezamenlijk heel erg goed kunnen vinden en elkaar ook vrij laten.
Bij het bespreken van ons voornemen om deze vakantie te boeken, lieten zij doorschemeren - als wij dat zagen zitten - het wel leuk te vinden om mee te gaan. Wij hebben dat even laten bezinken, en vonden het eigenlijk wel erg gezellig. Dus, zo gezegd, zo gedaan. De boeking is nu definitief en het aftellen kan beginnen :-)
Tas
Een (andere) langgekoesterde wens van X. is de aanschaf van een andere tas. Ook hier schreven wij al over in onze blog 'Doorslaan in besparen'.
Jullie reacties op deze blog waren het laatste zetje om de tas tóch aan te schaffen. Als verrassing heb ik deze dan ook voor haar besteld. De glimlach op haar gezicht is onbetaalbaar. Een goede investering dus :-)
Extra aflossing
Gisteren werden alle automatische overboekingen weer verwerkt, waaronder onze maandelijkse extra aflossing van € 875,00 op het aflossingsvrije gedeelte van onze hypotheek. Deze wordt per 1 juli a.s. verwerkt. Begin juli a.s. ontvangen wij van onze bank dan weer een nieuw leningoverzicht. Zodra deze binnen is, zal ik ook weer het tabblad 'Onze hypotheek' bijwerken.Genieten
Wie al langer op dit blog mee leest, weet dat Y. de afgelopen twee jaar aardig in die lappenmand heeft gezeten als gevolg van diverse operaties. Nu de situatie echt stabiel lijkt, is er ook steeds meer ruimte om de dingen die het leven zo leuk maken weer op te pakken. Te genieten van hobby's. Okee, fietsen zit er nog even niet in. Maar vorige week zijn wij met zijn tweeën een hele dag heerlijk naar de sauna geweest. Hoe lekker is dat zeg, na twee jaar! :-) Ook ga ik binnenkort met mijn vaste buddy weer eens voorzichtig ´bubbelen´(een duik maken). Genieten van de mooie onderwaterwereld.Nu de laatste kunststof kozijnen zijn vervangen en de voorkant van het huis is schoongemaakt en voorzien is van een vuil afstotende nieuwe sauslaag, zit ons huis er weer tiptop uit. De tuin staat ook volop en bloei en dat maakt dat wij elk moment dat wij buiten kunnen zitten dat ook doen. Wij genieten er enorm van! Nu hopen dat het weer de komende periode wat beter wordt, zodat wij ook de avonden lekker buiten kunnen zitten
woensdag 15 juni 2016
Wat zijn wij nu waard? (update juni 2016)
Geïnspireerd door het televisieprogramma 'Wat ben jij waard?' rekenden wij in februari 2015 uit wat wij op dat moment waard waren. Niet door het invullen van de 'test' op de site van tv-programma, maar door zelf een berekening te maken. Een klein jaar later, nu bijna een half jaar geleden, maakten wij deze berekening opnieuw. In deze blog maakten wij een vergelijking tussen beide momentopnamen. Omdat de ontwikkelingen op financieel gebied best hard gaan, heb ik het idee opgevat om dit op halfjaarlijkse basis bij te houden.
In februari 2015 bleken wij op dat moment € 38.124,60 waard te zijn:
Het is dan interessant om te zien dat de manier hoe wij met onze financiën omgaan ook echt effect heeft. Begin dit jaar bleken wij al € 61.023,92 waard te zijn:
Per half juni 2016 ziet het plaatje er als volgt uit:
Als wij dit plaatje leggen naast het plaatje uit januari van dit jaar, dan zijn wij
€ 3.826,53 méér waard geworden. Waar zit dat dan in?
In het afgelopen half jaar hebben wij weer diverse (extra) aflossingen gedaan, zoals ook al uit ons hypotheekoverzicht blijkt. Daarnaast is de WOZ-waarde iets omhoog gegaan.
De hypotheekschuld is per saldo gedaald.
Daarentegen is het spaargeld wel flink geslonken, mede als gevolg van ingrijpende woningverbeteringen en de aanschaf van een andere auto.
Wat ben jij nu waard?
In februari 2015 bleken wij op dat moment € 38.124,60 waard te zijn:
Februari 2015
| |
Inboedel
|
€ 5.000,00
|
Spaargeld
|
€ 22.387,00
|
Waarde auto
|
€ 5.500,00
|
WOZ waarde
|
€ 199.000,00
|
Totaal bezittingen
|
€ 231.887,00
|
Af: resterende hypotheek
|
€ 186.862,40
|
Af: familielening kozijnen
|
€ 6.900,00
|
Wat zijn wij waard?
|
€ 38.124,60
|
Het is dan interessant om te zien dat de manier hoe wij met onze financiën omgaan ook echt effect heeft. Begin dit jaar bleken wij al € 61.023,92 waard te zijn:
Januari 2016
| |
boedel
|
€ 5.000,00
|
Spaargeld
|
€ 29.968,00
|
Waarde auto
|
€ 5.250,00
|
WOZ waarde
|
€ 199.000,00
|
totaal bezittingen
|
€ 239.218,00
|
Af: resterende hypotheek
|
€ 172.294,08
|
Af: familielening kozijnen
|
€ 5.900,00
|
totaal
|
€ 61.023,92
|
Per half juni 2016 ziet het plaatje er als volgt uit:
Juni 2016
| |
boedel
|
€ 5.000,00
|
Spaargeld
|
€ 23.773,46
|
Waarde auto
|
€ 5.050,00
|
WOZ waarde
|
€ 202.000,00
|
totaal bezittingen
|
€ 235.823,46
|
Af: resterende hypotheek
|
€ 165.673,01
|
Af: familielening kozijnen
|
€ 5.300,00
|
totaal
|
€ 64.850,45
|
Als wij dit plaatje leggen naast het plaatje uit januari van dit jaar, dan zijn wij
€ 3.826,53 méér waard geworden. Waar zit dat dan in?
In het afgelopen half jaar hebben wij weer diverse (extra) aflossingen gedaan, zoals ook al uit ons hypotheekoverzicht blijkt. Daarnaast is de WOZ-waarde iets omhoog gegaan.
De hypotheekschuld is per saldo gedaald.
Daarentegen is het spaargeld wel flink geslonken, mede als gevolg van ingrijpende woningverbeteringen en de aanschaf van een andere auto.
Wat ben jij nu waard?
maandag 13 juni 2016
Lezersvraag: (extra) aflossen, hoe doen jullie dat?
Let op: lange blog! :-)
Vorige week zondag schreef ik een blog over 'Doorslaan in besparen'. Ik schreef dat de balans - tussen optimaal genieten van ons (gezins)leven nu en zorgen voor zoveel mogelijk financiële vrijheid in de (nabije) toekomst (hét doel!) - gevoelsmatig de laatste tijd wat zoek is. Het is dan goed om even pas op de plaats te maken. Terug te kijken naar wat wij in de afgelopen jaren al bereikt hebben.
In één van de reacties vroeg Life4Moms & Moms4Life ons eens uit te leggen hoe wij zoveel hebben kunnen aflossen in een relatief korte periode. Een goede vraag, want die vraag wordt wel vaker, via reacties op onze blog of via mail, aan ons gesteld. In deze blog ga ik deze vraag proberen te beantwoorden :-)
Inkomen
Vaak is het argument dat wij zoveel (extra) kunnen aflossen doordat ons inkomen relatief hoog is. Dat ons inkomen meer dan goed is, is waar. Iets waarvoor wij elke dag zeer dankbaar zijn. Zo maar 'krijgen' doen wij het niet, er moet heel hard voor worden gewerkt. De druk is hoog en zonder vernieuwing is er geen toekomst.
Los van de hoogte van het inkomen is er een - naar onze bescheiden mening - belangrijker uitgangspunt: het maakt namelijk niet uit wat je verdient om (extra) af te aflossen; het gaat er om hoe je met deze inkomsten omgaat. Geef je het uit of stel je jezelf bepaalde doelen? Dat hoeft trouwens niet eens zozeer alleen om (extra) aflossen te draaien, het kan net zo goed een ander doel zijn.
Terug naar het onderwerp. Ons inkomen is - netto - ongeveer € 4.600,00. De voorlopige teruggave bedraagt momenteel € 275,00. Het totale netto inkomen komt dan uit op € 4.875,00.
Overzicht inkomsten en uitgaven
Toen wij in in de herfst van 2012 het roer omgooiden, hebben wij allereerst onze inkomsten en uitgaven heel gedetailleerd op een rijtje gezet. Dat is niets meer of minder dan alle inkomsten en uitgaven van de afgelopen maand(en) nalopen, bijvoorbeeld via internetbankieren of papieren bankafschriften, en deze noteren. Vergeet daarbij ook niet die inkomsten en/of uitgaven mee te nemen, die in een specifiek moment van het jaar in beeld komen.
Bij inkomsten kun je bijvoorbeeld denken aan vakantiegeld, eindejaarsuitkeringen of bonussen. Specifieke jaarlijkse uitgaven kunnen bestaan uit gemeentelijke belastingen (OZB), premies of contributies die op jaarbasis worden betaald, enzovoorts.
Het resultaat van een dergelijk overzicht kan best heftig zijn. Zo ook in ons geval. Want wat bleek? Er waren vele kleine, niet meer te traceren uitgaven, die wij met pin betaalden. Wij kochten veel spullen voor in en om het huis, gingen veel uit eten en kochten geregeld de nieuwste en leuke gadgets. Al met al een flink bedrag bij elkaar, waarvan wij ons niet eens bewust waren. Dus, als jou dat óók overkomt, dan ben je echt niet de enige :-)
Het gaat wat ver om hier, weer, een overzicht te plaatsen van onze inkomsten en uitgaven. Ik verwijs je graag naar dit recente blog, waarin wij openheid van zaken geven hierover.
Tip: maak ook een noodbegroting, zodat je weet in geval (grote) terugval in inkomsten, zoals werkloosheid of ziekte, welke financiële ingrepen je kunt nemen.
Doelen
Nu de inkomsten en uitgaven inzichtelijk waren gemaakt, hebben wij ons a) afgevraagd welke realistische korte en lange termijn doelen wij ons zelf willen stellen en b) hoeveel geld hiervoor nodig is. Daarbij hebben wij - heel bewust - nog niet stil gestaan of dit binnen ons nieuwe inkomsten- en uitgavenpatroon past. De reden? Door op deze manier te werk te gaan beperk je je in het denkproces niet enkel tot wat er mogelijk is op basis van het financiële plaatje. Dat komt later wel, als je er keuzes gemaakt moeten worden. Want uiteindelijk moet het natuurlijk wel passen binnen het nieuwe financiële plaatje.
Wij stelden ons twee lange termijn doelstellingen:
- maximaal boetevrij aflossen op het aflossingsvrije hypotheekgedeelte.
- onderhoud woning:
- volledig vervangen kozijnen
- schilderen voorgevel (betonstructuur)
Maximaal aflossen op het aflossingsvrije hypotheekgedeelte
Op onze aflossingsvrije hypotheek mogen wij maximaal 10% van de hoofdsom van dit leningdeel aflossen. Dat komt neer op € 10.550,00 per jaar. Daarbij stelden wij ons ook ten doel om maximaal gebruik te maken van de onderwaterregeling, die onze bank aanbiedt. Hoe deze regeling werkt, hebben wij in dit blog al eens uitgelegd. Kort gezegd houdt dit in dat wij, naast bovengenoemd af te lossen bedrag, een paar duizend euro extra boetevrij kunnen aflossen. Dit financieren wij door de jaarlijkse bonus van Y. hiervoor te gebruiken.
Het is onze doelstelling om bij het aflopen van onze rentevastperiode eind 2019 de aflossingsvrije hypotheek afgelost te hebben.
Onderhoud woning
In deze blog, waarin wij de balans opmaakten over 2015, is terug te lezen waarom wij gekozen hebben om onze vuren kozijnen (voor- en zijgevel) te laten vervangen door kunststof kozijnen. Vorige maand zijn ook de kozijnen aan de achtergevel volledig vervangen. Totale kosten waren € 25.500,00.
Dit doel is weliswaar nu gerealiseerd, maar daarvoor moest natuurlijk wel worden gespaard. Bij het vaststellen van ons doel zijn wij uitgegaan van een investering van € 25.000,00. Hierbij geldt dat voor de voor- en zijgevel € 16.000,00 - vóór 1 januari 2015 - nodig was. Voor de achtergevel schatten wij dit bedrag op € 9.500,00 vóór eind 2016.
Het schilderwerk aan de voorgevel (betonstructuur) hebben wij in die tijd ingeschat op € 1.000,00.
Deze twee doelstellingen wilden wij uiterlijk in 2016 gerealiseerd hebben.
De korte termijn doelstellingen bestonden en bestaan met name uit kleinere wensen, zoals het laten spuiten van onze eetkamertafel en -stoelen, het opnieuw bestraten van de voortuin, een nieuwe halkast, enzovoorts. Deze doelstellingen plannen wij tegenwoordig op jaarbasis in. Een overzicht van onze doelen voor 2016 vind je hier.
Doelen koppelen aan budgetten
Nu wij dus weten wat onze lange termijn doelen zullen worden voor de komende jaren, hebben wij bekeken hoeveel wij hiervoor maandelijks apart moeten zetten.
Voor de extra aflossing op de hypotheek is dit € 879,00 per maand (€ 10.550,00 / 12 maanden). Voor het vervangen van de kozijnen van de voor- en zijgevel is dat ruim € 533,00 (€ 16.000,00 / 30 maanden).
Om beide doelen te realiseren zouden wij in totaal € 1.412,00 per maand apart moeten zetten.
Met dit bedrag als uitgangspunt zijn wij gaan rekenen en hebben wij onze budgetten ingedeeld, waarbij wij ook rekening hielden met de eerder genoemde jaarlijkse uitgaven. Een link naar een recent overzicht van onze inkomsten en uitgaven vind je, nogmaals, hier.
Besparen
Uiteraard hebben wij, bij het vaststellen van de budgetten, gekeken waar wij zouden kunnen besparen. En sindsdien nemen wij een paar keer jaar onze administratie door, om te kijken of wij nog verder kunnen besparen of dat wij juist andere keuzes willen maken, zoals die ten aanzien van onze voeding.
Maar goed, nu even concreet BespaarBalans: waar hebben jullie op bezuinigd? Waarop niet, kan ik dan beter antwoorden :-) Onderstaand een aantal punten waar wij op bespaard hebben (en dit is vanzelfsprekend geen sluitend overzicht):
- wij zijn overgestapt van energiemaatschappij, en doen dit sindsdien elk jaar met een overstapbonus. Eind vorig jaar was deze € 260,00. Dat is toch al snel een besparing van ruim € 21,00 per maand.
- wij gaan bewuster om met het gebruik van water. Lees hier welke maatregelen wij genomen hebben.
- wij hebben al onze (zorg)verzekeringen heel kritisch bekeken. Welke verzekeringen zijn dubbel, welke hebben wij niet meer nodig. Lees ook dit blog dat wij hierover schreven.
- wij hanteren nu een vast bedrag aan leefgeld voor ons beiden.
- wij hebben onze grote gezinsauto ingeruild voor een veel kleiner model. In de afgelopen vier jaar heeft dat ons heel veel geld bespaard. Lees daar hier meer over. Inmiddels zijn wij hier weer op terug gekomen, omdat het naar onze mening onze vrijheid inperkt. Lees hier en hier meer over onze afwegingen om een andere, wat grotere auto aan te schaffen.
- wij pakken nu vrijwel altijd de fiets als wij ergens heen willen in en om onze woonplaats. De auto laten wij zoveel mogelijk staan.
- wij verhuren onze auto via SnappCar om enerzijds de autokosten te drukken en anderzijds omdat wij ons volledig kunnen vinden in dit deeleconomie-initiatief. Lees er hier en hier meer over.
- abonnementen op loterijen, tijdschriften en de tv-gids hebben wij opgezegd.
- televisie, internet, telefoon abonnement hebben wij overgesloten bij een andere, veel goedkopere aanbieder.
- onze mobiele telefoonabonnementen zijn omgezet naar sim only abonnementen.
- bij uitstapjes die wij maken letten wij nu actief op kortingsacties
- wij gaan veel minder uit eten dan vroeger.
- ´slim´boodschappen doen: wij maken gebruik van weekmenu's en doen zoveel mogelijk één keer per week boodschappen via een lokale online supermarkt. Sinds wij anders met onze voeding omgaan, halen wij ook producten elders (in de natuurwinkel, op markten en bij de boer). Ook maken wij zoveel mogelijk gebruik van aanbiedingen en geldterugacties.
- wij maken een bewustere afweging wanneer nieuwe kleding nodig is.
- wij denken bewuster na of wij materiële spullen (incl. gadgets) wel écht nodig hebben.
- wij hebben heel veel materiële spullen verkocht. De opbrengst hebben wij gebruikt om af te lossen en/of te sparen.
Het resultaat
Maximaal aflossen op het aflossingsvrije hypotheekgedeelte
Eind 2012 hebben wij onze eerste maximale boetevrije aflossing gedaan op onze aflossingsvrije hypotheek. Deze hebben wij uit de buffer betaald. Vervolgens zijn wij volgens bovenstaande uitwerking gaan sparen. In augustus 2013 hebben wij wéér een maximale boetevrije aflossing gedaan. Een snelle rekensom leert dat wij dan nog niet voldoende gespaard zouden hebben om dit te kunnen betalen. Dat klopt. Voor het 'ontbrekende' bedrag hebben wij de bonus van Y. gebruikt. Wij werden zo gegrepen door het aflosvirus dat wij begin december van datzelfde jaar nóg eens € 8.455,94 aflosten op dit hypotheekdeel. Dit is dan ook de aflossing in het kader van de onderwaterregeling. Hoe wij aan dit geld kwamen? Ook weer door gebruik te maken van onze buffer, die toen wel erg geslonken was.
In de loop van 2014 hebben wij steeds meer op maandbasis afgelost, zoals ook initieel de bedoeling was. In die gevallen dat er meer is afgelost dan het maandelijkse bedrag, is er gebruikt gemaakt van de bonus van Y. of hebben wij het bedrag voorgefinancierd uit de buffer. Hoe wij dit aanpakten, lees je hier terug.
Op het tabblad 'Onze hypotheek' vind je het volledige overzicht van extra aflossingen terug. Sinds eind 2012 tot en met 25 mei 2016 losten wij in totaal € 53.769,86 af.
In de loop van 2014 hebben wij steeds meer op maandbasis afgelost, zoals ook initieel de bedoeling was. In die gevallen dat er meer is afgelost dan het maandelijkse bedrag, is er gebruikt gemaakt van de bonus van Y. of hebben wij het bedrag voorgefinancierd uit de buffer. Hoe wij dit aanpakten, lees je hier terug.
Op het tabblad 'Onze hypotheek' vind je het volledige overzicht van extra aflossingen terug. Sinds eind 2012 tot en met 25 mei 2016 losten wij in totaal € 53.769,86 af.
Houden wij ook rekening met de extra inleg, de maandelijkse inleg en opgebouwde rente - vanaf het begin van onze overgesloten hypotheek per 31 december 2004 tot en met 1 mei 2016 - dan hebben wij een bedrag van € 28.157,47 gespaard.
Tellen wij beide bedragen bij elkaar op, dan hebben wij in totaal € 81.927,33 bij elkaar gespaard.
Tellen wij beide bedragen bij elkaar op, dan hebben wij in totaal € 81.927,33 bij elkaar gespaard.
Trekken wij dit bedrag weer af van de initiële hypotheekschuld van € 248.000,00, dan resteert er per 1 mei 2016 nog een hypotheekschuld van € 166.072,67.
Het bekende sneeuwbaleffect blijft hierin natuurlijk ook zijn werk doen. Sinds het moment dat wij aflossen betalen wij ruim € 300,00 bruto per maand minder aan hypotheek. Dit verschil wordt ook weer gebruikt om extra af te lossen en/of te sparen.
Onderhoud woning
In de diepe herfst van 2014, nét geen twee jaar nadat wij ons dit doel hadden gesteld, hebben wij de kunststof kozijnen besteld. Deze zijn begin januari 2015 geplaatst. Het benodigde geld was nog niet volledig bij elkaar gespaard. Hoe zit dat dan? Een gedeelte van het geld - € 7.000,00 - hebben wij via de familiebank-constructie geleend van de ouders van X. Zij dreigden boven de grens van vermogensrendementsheffing uit te komen. Wij hebben duidelijke afspraken gemaakt over de wijze van terugbetaling, inclusief rente, waarbij de rente aan ons wordt terug geschonken. Zakelijk Bezuinigen heeft enige tijd geleden een blog hieraan gewijd, waarin deze constructie haarfijn wordt uitgelegd.
Rijker dan ooit
Door onze ommezwaai in de loop van 2012 zijn wij financieel veel bewuster gaan leven. En dat geeft een groots gevoel van rust, van vrijheid, van controle over onze financiën van nu en voor in de toekomst. Wij voelen ons rijker dan ooit, zowel letterlijk als in figuurlijke zin. Het klinkt heel cliché - en dat is het ook - maar ik zou willen dat ik dit inzicht al tien jaar eerder had gehad, toen ik noodgedwongen in de WW zat en al een stap terug moest doen. Gedane zaken nemen geen keer. Het voelt goed zoals wij het nu doen, en dat is het enige dat telt.
Hoe hebben jullie het aangepakt?
vrijdag 10 juni 2016
Eerste loonstrook
Afgelopen week was ik de administratie aan het opschonen: alles wat 7 jaar of ouder is verdween – zij het versnipperd – in het ronde archief. Bij het doornemen van de administratie, die ik van mijn voormalige en huidige werkgevers bij houd, kwam ik ook mijn allereerste loonstrook tegen. Herinneringen aan deze leuke en vooral leerzame periode flitsten voorbij. Ik pakte ook mijn laatste loonstrook er bij en vergeleek hoe de bedragen zich verhouden tot elkaar in de bijna 20 jaar dat ik nu werkzaam ben.
Bij mijn eerste werkgever – een advocaten en belastingadvieskantoor – stroomde ik na een zogenoemd lerend werken traject als stagiair - in als kantoorklerk. Ik was toen net 20. Als ik dit zou opschrijf, klinkt dat wel erg ouderwets :-) Mijn werkzaamheden waren juridisch administratief van aard. Daarvoor betaalde mij men bij een fulltime dienstverband ƒ 1,342,20 bruto per maand. Omgerekend is dat € 514,67. Naarmate de tijd vorderde werd mijn aandacht steeds meer getrokken naar de IT. In die tijd bestond dat met name uit het prutsen met het aanleggen en onderhouden van kantoor computernetwerken. In mijn vrije tijd was ik Forum Manager van een aantal forums bij één van de eerste internetproviders in Nederland.
Na vier diende ik mijn ontslag in bij het advocatenkantoor en ging ik fulltime aan de slag bij deze internetprovider, op de nog op te zetten testafdeling. Ik volgde allerlei opleidingen, cursussen en trainingen, in binnen- en buitenland. En zo zette mijn ‘carrière’ zich voort: ik ging na twee jaar – zij het noodgedwongen door een reorganisatie bij deze internetprovider - aan de slag bij een technologiebedrijf dat zich specialiseerde in netwerk- en antivirusbeveiliging. Tot in 2003. De ‘internetzeepbel’ barstte uiteen en zorgde er voor dat ik thuis kwam te zitten. Net als vele anderen in mijn vakgebied. Mijn salaris was toen al – in verhouding tot mijn beginsalaris – fors gestegen. Rondkomen van een WW-uitkering ging ons eigenlijk best goed af. Achteraf gezien konden wij toen al erg goed terugschakelen :-) Was het kwartje toen maar gevallen, maar nee, wij gingen vrolijk door op oude voet toen ik - nadat ik zes maanden naar allerhande banen had gesolliciteerd – aangenomen werd als administratieve kracht bij een bank.
Bij het aflopen van mijn jaarcontract bij de bank was de IT weer helemaal booming. Eind 2004 maakte ik weer de overstap terug naar de IT. Duidelijk is dat hier echt mijn passie ligt! De bij de bank opgedane kennis kon ik heel mooi gebruiken bij mijn huidige werkgever. Ik stroomde in als externe medewerker (tegenwoordig noemen ze dat een ZZP-er) met een hoog salaris van € 3.000,00 bruto per maand. Na een korte periode werd mij een vaste baan aangeboden. Het salaris bleef hetzelfde, maar de bijkomende secundaire arbeidsvoorwaarden waren zeer riant, zoals verlofdagen en opleidingsbudget.
Nu bijna 12 jaar verder is het salaris gestegen naar € 4.830,34 bruto per maand, voor een fulltime werkweek. Dit komt met name door de jaarlijkse CAO-verhogingen (in de eerste jaren waren deze nog riant) en de jaarlijkse beloning bij goed presteren en het volgen van veel aanvullende opleidingen.
Onbedoeld is het een ´walk-down-memory lane´ geworden. Verbazend kijk ik nog maar eens naar beide loonstroken: een verschil van € 4.315,67 bruto. In percentages uitgedrukt is dat een verschil van ruim 838%. Zo maar 'krijgen' doe ik het niet, er moet heel hard voor worden gewerkt. De druk is hoog en zonder vernieuwing is er geen toekomst. Maar los hiervan, het is en blijft toch een bizar groot verschil.
Heb jij jouw eerste loonstrookje wel eens naast jouw huidige loonstrookje gelegd? En hoe ziet dat er dan uit?
Bij mijn eerste werkgever – een advocaten en belastingadvieskantoor – stroomde ik na een zogenoemd lerend werken traject als stagiair - in als kantoorklerk. Ik was toen net 20. Als ik dit zou opschrijf, klinkt dat wel erg ouderwets :-) Mijn werkzaamheden waren juridisch administratief van aard. Daarvoor betaalde mij men bij een fulltime dienstverband ƒ 1,342,20 bruto per maand. Omgerekend is dat € 514,67. Naarmate de tijd vorderde werd mijn aandacht steeds meer getrokken naar de IT. In die tijd bestond dat met name uit het prutsen met het aanleggen en onderhouden van kantoor computernetwerken. In mijn vrije tijd was ik Forum Manager van een aantal forums bij één van de eerste internetproviders in Nederland.
Na vier diende ik mijn ontslag in bij het advocatenkantoor en ging ik fulltime aan de slag bij deze internetprovider, op de nog op te zetten testafdeling. Ik volgde allerlei opleidingen, cursussen en trainingen, in binnen- en buitenland. En zo zette mijn ‘carrière’ zich voort: ik ging na twee jaar – zij het noodgedwongen door een reorganisatie bij deze internetprovider - aan de slag bij een technologiebedrijf dat zich specialiseerde in netwerk- en antivirusbeveiliging. Tot in 2003. De ‘internetzeepbel’ barstte uiteen en zorgde er voor dat ik thuis kwam te zitten. Net als vele anderen in mijn vakgebied. Mijn salaris was toen al – in verhouding tot mijn beginsalaris – fors gestegen. Rondkomen van een WW-uitkering ging ons eigenlijk best goed af. Achteraf gezien konden wij toen al erg goed terugschakelen :-) Was het kwartje toen maar gevallen, maar nee, wij gingen vrolijk door op oude voet toen ik - nadat ik zes maanden naar allerhande banen had gesolliciteerd – aangenomen werd als administratieve kracht bij een bank.
Bij het aflopen van mijn jaarcontract bij de bank was de IT weer helemaal booming. Eind 2004 maakte ik weer de overstap terug naar de IT. Duidelijk is dat hier echt mijn passie ligt! De bij de bank opgedane kennis kon ik heel mooi gebruiken bij mijn huidige werkgever. Ik stroomde in als externe medewerker (tegenwoordig noemen ze dat een ZZP-er) met een hoog salaris van € 3.000,00 bruto per maand. Na een korte periode werd mij een vaste baan aangeboden. Het salaris bleef hetzelfde, maar de bijkomende secundaire arbeidsvoorwaarden waren zeer riant, zoals verlofdagen en opleidingsbudget.
Nu bijna 12 jaar verder is het salaris gestegen naar € 4.830,34 bruto per maand, voor een fulltime werkweek. Dit komt met name door de jaarlijkse CAO-verhogingen (in de eerste jaren waren deze nog riant) en de jaarlijkse beloning bij goed presteren en het volgen van veel aanvullende opleidingen.
Onbedoeld is het een ´walk-down-memory lane´ geworden. Verbazend kijk ik nog maar eens naar beide loonstroken: een verschil van € 4.315,67 bruto. In percentages uitgedrukt is dat een verschil van ruim 838%. Zo maar 'krijgen' doe ik het niet, er moet heel hard voor worden gewerkt. De druk is hoog en zonder vernieuwing is er geen toekomst. Maar los hiervan, het is en blijft toch een bizar groot verschil.
Heb jij jouw eerste loonstrookje wel eens naast jouw huidige loonstrookje gelegd? En hoe ziet dat er dan uit?
dinsdag 7 juni 2016
Wij blijven maar doelen afstrepen :-)
Eind vorige week belde onze huisschilder dat hij begin deze week start met de werkzaamheden aan onze voorgevel. Deze werkzaamheden bestaan uit het onder hoge druk schoonspuiten van de stuclaag en het opnieuw sauzen. En dat een goede schoonmaakbeurt hard nodig was, bleek wel toen ik maandagavond terug kwam uit mijn werk. Wat een verschil zeg! En toen moest er nog geschilderd worden :-)
Vandaag werd de voorgevel gesausd. Aan het eind van de middag werden de steigers weer opgeruimd en konden wij de gevel in volle glorie bewonderen. Wat ziet het er lekker fris uit, helemaal in combinatie met de vorig jaar geplaatste kunststof kozijnen.
De buien bleven, zoals eigenlijk ook wel verwacht, uit, waardoor het geheel al mooi opdroogt. Morgen zal het definitieve resultaat zichtbaar zijn. Waar een mens niet al blij van kan worden :-) Ik plaats bewust geen foto's van de voorgevel, omdat wij anoniem bloggen en deze gevel vrij specifiek en dus herkenbaar is.
De totale kosten komen iets hoger uit dan het gebudgetteerde bedrag voor dit doel. In plaats van € 1.000,00 bedraagt de rekening € 1.154,00. Dit zit hem name in het gegeven dat er meer saus nodig was dan voorzien.
Dat betekent dat wij wéér een doel voor 2016 kunnen afstrepen. Inmiddels zijn 4 van de 7 doelen gerealiseerd. De pagina 'Doelen' is weer bijgewerkt. Voor de overige drie doelen - extra aflossing op de aflossingsvrije hypotheek, diverse sauswerkzaamheden binnen en de viering van ons koperen huwelijk - liggen wij mooi op schema. Naar verwachting zal dit laatste doel ook snel afgestreept kunnen worden, nu wij het feestje en de vakantie op korte termijn zullen regelen.
Hoe gaat het met realiseren van jullie doelen?
zondag 5 juni 2016
Doorslaan in besparen
Sinds het moment dat wij het roer in het najaar van 2012 omgooiden, hebben wij - met een duidelijk doel in ons achterhoofd - al veel besparingen doorgevoerd. En nog steeds lukt dat, zij het dat de besparingen wat minder groot zijn als in het begin. Besparingen op onze vaste lasten, uitgaven en niet in de laatste plaats op de hypotheek.
Deze financiële bewustwording in de afgelopen jaren heeft - naast concrete resultaten - ook prettige neveneffecten, zoals onze kijk op hoe wij met onze aarde omgaan, op voeding. Over de manier hoe wij tegen voeding aankijken, schreef ik vorige week nog deze blog.
Het is een verslaving geworden onze manier van leven geworden. Een leven dat in alle opzichten ons verrijkt heeft, zowel letterlijk als figuurlijk.
De balans - tussen optimaal genieten van ons (gezins)leven nu en zorgen voor zoveel mogelijk financiële vrijheid in de (nabije) toekomst (hét doel!) - is alleen gevoelsmatig de laatste tijd wat zoek. In die zin, dat wij zoveel mogelijk onze inkomsten gebruiken om maximaal extra af te lossen, de buffer aan te vullen en met name de laatste tijd investeringen doen in ons huis. Allemaal punten waar wij nog altijd volledig achter staan. Maar, dat maakt wel dat wij het moeilijk vinden om geld vrij te maken en uit te geven aan andere dingen, die ons óók gelukkig maken. Iets leuks doen (met elkaar), toch dat product aanschaffen dat wij al heel lang graag willen hebben. Die vakantie in het najaar - waarover wij al eerder een blog schreven - nu toch echt eens boeken.
Het is dan goed om even pas op de plaats te maken. Terug te kijken naar wat wij in de afgelopen jaren al bereikt hebben. Concrete resultaten: in 3,5 jaar hebben wij bijna € 54.000,00 extra afgelost en in totaal ruim € 28.000,00 ingelegd in onze bankspaarhypotheek. Een verlaging van onze hypotheekschuld van maar liefst € 82.000,00. Ook het wooncomfort in en om ons huis is fors verbeterd. Dat kon en kan alleen gerealiseerd worden door een grote mate van financiële bewustwording, een goed overzicht van inkomsten en (steeds meer in omvang afnemende) uitgaven.
Door terug te kijken naar de behaalde resultaten en hét doel - en de doelen voor 2016 - voor ogen te houden, vinden wij weer kracht om door te gaan. Ook zelf actief blijven bloggen, het lezen van jullie reacties, tips en adviezen en het blijven volgen van andere blogs helpen daarbij. Dat neemt niet weg dat wij ook aandacht hebben voor het herstellen van de balans, als wij vinden dat deze doorslaat. Vandaar dat wij komende week die vakantie wél gaan boeken en X. binnenkort de zo door haar gewenste tas van Y. cadeau krijgt. Basta! :-)
Hebben jullie ook wel eens van die momenten dat je je afvraagt of je het wel goed aanpakt en niet te ver doorslaat? Hoe motiveer jij jezelf weer om door te gaan op de ingeslagen weg?
woensdag 1 juni 2016
Financieel opvoeden
Hoe leer je een kind om op een verstandige manier met geld om te gaan?
Kinderen die al op jonge leeftijd leren hoe ze met geld om moeten gaan, komen later minder vaak in de financiële problemen. Financiële opvoeding is dus van essentieel belang om kinderen voor te bereiden financiële zelfstandigheid.
- zakgeld en kleedgeld
- sparen
- lenen
- omgaan met verleidingen, zoals reclame
Zo zou het kinderen helpen als ouders ’hardop boodschappen doen’: bij elk product dat ze in het winkelwagentje leggen uitleggen waarom dat product en niet een ander merk kiezen. Doel is om een kind te laten zien wat het verschil is tussen een goede en een slechte prijs-kwaliteitsverhouding.
Daarnaast zouden vaders en moeders er alles aan moeten doen om hun kind goed te laten worden in rekenen en wiskunde. Rekenen dus, maar ook economie: waar komt dat geld eigenlijk vandaan? Kinderen van vijf denken dat alle mensen geld krijgen, als een soort manna dat uit de hemel komt vallen. "Vertel je kinderen waarom je geld uit de muur kunt halen, en hoe je dat geld verdiend hebt.”, aldus de Britse schrijfster Hammond.
Ouders moeten hun kinderen zelfs vertellen hoeveel ze verdienen, vindt Hammond. "Benadruk dat ze het niet op het schoolplein moeten rond schreeuwen, maar vertel het wel. Veel jongvolwassenen hebben geen idee wat hun ouders verdienen, en geen idee van hoeveel geld er nodig is om een bepaalde leefstijl te financieren.”
Maar ook wat je er voor moet doen, dat wij er hard voor moeten werken. Zo dacht hij oprecht dat papa - die in de ICT werkt - de hele dag achter zijn computer spelletjes speelt :-)
Wij merken echt steeds meer dat hij beseft wat er allemaal bij komt kijken, zij het natuurlijk op het niveau dat bij zijn leeftijd hoort. Het laten zien hoe wij het doen, maakt denk ik ook dat de appel niet ver van de boom valt. Hij krijgt inzicht en denkt er steeds bewuster over na.
Financieel opvoeden, hoe doe jij dat? En vertel jij jouw kinderen wat je verdient en waaraan je het uitgeeft?
Kinderen die al op jonge leeftijd leren hoe ze met geld om moeten gaan, komen later minder vaak in de financiële problemen. Financiële opvoeding is dus van essentieel belang om kinderen voor te bereiden financiële zelfstandigheid.
Waarom financieel opvoeden?
Financiele opvoeding is in onze optiek niets anders dan kinderen met geld leren omgaan:- keuzes leren maken tussen wat ze nodig hebben en wat ze graag zou willen hebben
- deze wensen leren afstemmen op hun 'inkomsten'
- met een beperkt, vast bedrag een bepaalde periode leren overbruggen
Financieel opvoeden: hoe doe je dat?
Dat is natuurlijk heel persoonlijk. Maar er zijn wel een aantal handvatten:- zakgeld en kleedgeld
- sparen
- lenen
- omgaan met verleidingen, zoals reclame
Zakgeld en kleedgeld
Toen onze zoon een jaar of zes á zeven was, begonnen wij met zakgeld. Uit mijn hoofd kreeg hij € 0,50 per week. Naarmate hij ouder werd, is dit bedrag steeds een beetje verhoogd. Nu hij tien jaar is, krijgt hij nog altijd € 0,50 per week. Dit is vrij besteedbaar. Daarnaast krijgt hij € 1,25 per week om te sparen. Wij maken dit op maandbasis over naar zijn eigen jongerengroeirekening. Hierover later meer.
Hij is nog te jong voor kleedgeld, maar zodra hij op de middelbare school zit willen wij ook hier mee beginnen.
Het NIBUD geeft richtlijnen voor het geven van zak- en kleedgeld voor kinderen vanaf respectievelijk 6 en 12 jaar.
Voor wat betreft het zakgeld zitten wij, zie ik nu, redelijk aan de ondergrens.
Sparen
Over sparen voor je kind(eren) schreven wij al eerder een blog. Sparen door kinderen is weer wat anders :-)
Door te sparen leren kinderen grote uitgaven te plannen. Dat kunnen ook onverwachte uitgaven zijn, voor leuke of minder leuke dingen.
Wij zijn begonnen met een fysiek spaarpot. Zo kon onze zoon zien hoe het geld dat hij krijgt steeds een klein beetje groeit. Nu hij een eigen jongerengroeirekening heeft, storten wij een deel van zijn zakgeld op deze rekening. Het voordeel van een dergelijke rekening is dat wij de restricties zodanig zelf kunnen aanpassen dat - naar mate hij ouder wordt - hij steeds meer zelf kan regelen op financieel vlak, zoals internetbankieren en pinnen.
De appel valt niet ver van de boom, want ook onze zoon is erg spaarzaam. Inmiddels heeft hij voor zijn leeftijd een flink spaarbedrag op zijn rekening staan. Hoewel wij altijd open zijn over onze financiën, vinden wij het niet passen om dat ook te zijn over zijn financiën.
De appel valt niet ver van de boom, want ook onze zoon is erg spaarzaam. Inmiddels heeft hij voor zijn leeftijd een flink spaarbedrag op zijn rekening staan. Hoewel wij altijd open zijn over onze financiën, vinden wij het niet passen om dat ook te zijn over zijn financiën.
Lenen
Volgens het NIBUD blijkt dat steeds meer jongeren het normaal vinden om te lenen, voor bijvoorbeeld een vakantie, scooter of hoge telefoonrekening. Dan is er ook nog de lening voor een eventuele studie. Hoewel wij voor de eerste genoemde voorbeelden geen voorstander zijn, vindt het NIBUD het niet per definitie verkeerd, zo lang de lening binnen het budget van de jongere past.
Het is belangrijk, en daar ben ik het met het NIBUD eens, dat het belangrijk is om kinderen te leren wat verantwoord lenen is. Dat betekent van te voren nadenken of de lening wel echt noodzakelijk is, over hoe lang en hoeveel er betaald moet worden en of dat dus binnen het budget kan. Overigens heeft het NIBUD ook hier weer een mooie tool voor, die jongeren een handvat biedt voor het opstellen van begroting.
Omgaan met verleidingen, zoals reclame
Reclame is overal: op televisie, social media, in online games en op straat. Maar ook vriendjes en/of vriendinnetjes spelen hierin een rol: een soort mondelinge reclame :-)
Onze zoon weerbaar maken tegen reclame vinden wij ook belangrijk: het herkennen van verschillende vormen en deze leren doorzien.
Uitgangspunt daarbij is dat hem er op wijzen dat hij zijn geld moet uitgeven aan dingen die hij zélf leuk en belangrijk vindt. Niet wat anderen hem vertellen. Dat is natuurlijk niet altijd makkelijk, maar ook hier zien wij echt wel het effect van een financiële opvoeding. Waar hij eerder snel geneigd was iets te overhaast en ondoordacht te willen kopen, denkt hij nu steeds vaker langer na over een grotere aankoop. Of ziet er gewoon van af, omdat het na verloop van tijd niet meer interessant is. Zo wil hij graag al langer een action camera van GoPro. Niet goedkoop, maar inmiddels zijn wij al een paar maanden verder in het beslisproces. Er goed, bewust en weloverwogen over nadenken - en er voldoende voor sparen voordat je het kunt kopen - is de essentie denk ik.
Orthodoxe manieren
Laatst las ik een artikel dat naast bovengenoemde onderwerpen ook een aantal wat meer 'orthodoxe' tips beschrijft.Zo zou het kinderen helpen als ouders ’hardop boodschappen doen’: bij elk product dat ze in het winkelwagentje leggen uitleggen waarom dat product en niet een ander merk kiezen. Doel is om een kind te laten zien wat het verschil is tussen een goede en een slechte prijs-kwaliteitsverhouding.
Daarnaast zouden vaders en moeders er alles aan moeten doen om hun kind goed te laten worden in rekenen en wiskunde. Rekenen dus, maar ook economie: waar komt dat geld eigenlijk vandaan? Kinderen van vijf denken dat alle mensen geld krijgen, als een soort manna dat uit de hemel komt vallen. "Vertel je kinderen waarom je geld uit de muur kunt halen, en hoe je dat geld verdiend hebt.”, aldus de Britse schrijfster Hammond.
Ouders moeten hun kinderen zelfs vertellen hoeveel ze verdienen, vindt Hammond. "Benadruk dat ze het niet op het schoolplein moeten rond schreeuwen, maar vertel het wel. Veel jongvolwassenen hebben geen idee wat hun ouders verdienen, en geen idee van hoeveel geld er nodig is om een bepaalde leefstijl te financieren.”
En dat zakgeld? Een deel daarvan moet linea recta terug de huishoudpot in, als een soort van belasting. Hammond haalt de Amerikaanse auteur Neale Godfrey aan, die een tarief adviseert van 15%. "Het hele gezin mag vervolgens bepalen wat er met de geïnde taks moet gebeuren”, citeert de Britse Godfrey. "Zo ver hoef je niet te gaan, maar vraag je kinderen op z’n minst waar ze graag geld aan zouden uitgeven, en waaraan niet.”
"Kinderen zijn niet altijd goede spaarders”, voegt Hammond nog toe. "Heb daar vrede mee. En geef je kinderen, als ze ouder worden, mee dat geld niet gelukkig maakt.”
"Kinderen zijn niet altijd goede spaarders”, voegt Hammond nog toe. "Heb daar vrede mee. En geef je kinderen, als ze ouder worden, mee dat geld niet gelukkig maakt.”
Eerlijk over jouw financiën
Wat ons triggert is de opmerking dat ouders aan hun kinderen moeten vertellen hoeveel zijn verdienen. Dat is nu juist wat wij doen. Wij vertellen onze zoon wat wij verdienen, óók als er extra's zijn. Daarbij vertellen wij ook nadrukkelijk dat dat wel heel privé is, en niet iedereen er van op de hoogte hoeft te zijn.Maar ook wat je er voor moet doen, dat wij er hard voor moeten werken. Zo dacht hij oprecht dat papa - die in de ICT werkt - de hele dag achter zijn computer spelletjes speelt :-)
En last but not least waar die inkomsten voor gebruikt worden, wat het kost. Natuurlijk zitten wij niet samen met hem achter onze begroting, maar laten wij hem wel spelenderwijs nadenken over wat bijvoorbeeld wonen kost, energie kost en boodschappen.
Wij merken echt steeds meer dat hij beseft wat er allemaal bij komt kijken, zij het natuurlijk op het niveau dat bij zijn leeftijd hoort. Het laten zien hoe wij het doen, maakt denk ik ook dat de appel niet ver van de boom valt. Hij krijgt inzicht en denkt er steeds bewuster over na.
Financieel opvoeden, hoe doe jij dat? En vertel jij jouw kinderen wat je verdient en waaraan je het uitgeeft?
Abonneren op:
Posts (Atom)